1. Bài giảng: Đường thẳng song song mặt phẳng

Đường thẳng song song mặt phẳng

1. Đường thẳng song song mặt phẳng

  • Cho đường thẳng a và mặt phẳng (P). Khi đó có thể xảy ra một trong ba trường hợp sau:
  • Trường hợp 1: a(P) có từ hai điểm chung phân biệt trở lên (Hình 2a  ), suy ra mọi điểm thuộc a đều thuộc (P), ta nói a nằm trong (P), ki hiệu a(P). 
  • Trường hợp 2: a(P) có một điểm chung duy nhất A (Hình 2b), ta nói a  cắt (P) tại A, kí hiệu a(P)=A. 
  • Trường hợp 3: a(P) không có điểm chung nào (Hình 2c), ta nói a song song với (P), kí hiệu a//(P). 

  • Đường thẳng a song song với mặt phẳng (P) nếu chúng không có điểm chung.

2. Điều kiện để một đường thẳng song song với 1 mặt phẳng

Định lý 1:

  • Nếu đường thẳng d không nằm trong mặt phẳng (α)d song song với đường thẳng d nằm trong (α) thì d song song với (α). 
  • Vậy d(α)ddd(α)d(α)   

3. Tính chất cơ bản của đường thẳng và mặt phẳng song song

Định lý 2:

  • Cho đường thẳng d  song song với mặt phẳng (α). Nếu mặt phẳng (β) đi qua d và cắt (α) theo giao tuyến d  thì dd 
  • Vậy d(α)d(β)(α)(β)=ddd   

Hệ quả 1:

  • Cho đường thẳng a  song song với mặt phẳng (P). Nếu qua điểm M  thuộc (P) ta vẽ đường thẳng b  song song với a  thì b  phải nằm trong (P). 

Hệ quả 2:

  • Nếu hai mặt phẳng phân biệt cùng song song với một đường thẳng thì giao tuyến của chúng (nếu có) cũng song song với đường thẳng đó.

Định lý 3:

  • Nếu a và b là hai đường thẳng chéo nhau thì qua a có duy nhất một mặt phẳng song song với đường thẳng b 

2. Ví dụ minh hoạ: Đường thẳng song song mặt phẳng

Ví dụ 1:

Cho hình chóp S.ABCD  có đáy ABCD  là hình bình hành, M  và N  là hai điểm trên SA,SB  sao cho SASM=SBSN=31 .

Vị trí tương đối giữa MN  và (ABCD)  là:

Câu trả lời
  • MN  nằm trên mp(ABCD) 

  • MN cắt mp(ABCD) 

  • MN song song mp(ABCD) 

  • MN  và mp(ABCD)  chéo nhau

Lời giải:

Theo định lí Talet, ta có SASM=SBSN  suy ra MN  song song với AB .

AB  nằm trong mặt phẳng (ABCD)  suy ra MN // (ABCD) .

Ví dụ 2:

Cho hai hình bình hành ABCD  và ABEF  không cùng nằm trong một mặt phẳng.

Gọi O , O1  lần lượt là tâm của ABCD , ABEF  M  là trung điểm của CD .

Khẳng định nào sau đây sai?

Câu trả lời
  • OO1 // (BEC) 

  • OO1 // (AFD) 

  • OO1 // (EFM) 

  • MO1  cắt (BEC) 

Lời giải:

Xét tam giác ACE  có O,O1  lần lượt là trung điểm của AC , AE .

Suy ra OO1  là đường trung bình trong tam giác ACE  OO1 // EC .

Tương tự, OO1  là đường trung bình của tam giác BFD  nên OO1 // FD .

Vậy OO1 // (BEC) , OO1 // (AFD)  và OO1  // (EFC) . Chú ý rằng: (EFC)=(EFM) .

3. Luyện tập củng cố: Đường thẳng song song mặt phẳng

Học đi đôi với hành, luyện tập hàng ngày để trở nên thông thái

Luyện tập ngay

4. Các đơn vị kiến thức cùng chuyên đề