1. Ví dụ minh hoạ: Suy luận thông tin trong đoạn trích
Ví dụ 1:
Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:
“Bản chất của học vấn phụ thuộc vào khả năng ứng dụng. Có học vấn mà không ứng dụng được vào cuộc sống thực tế thì chẳng khác gì vô học. [...]
Theo như suy nghĩ của tôi, bản chất thật sự của học vấn là phải động não suy nghĩ, chứ không phải chỉ là đọc sách một cách đơn thuần.
Để ứng dụng sống động suy nghĩ đó vào cuộc sống thực tế thì cần phải biết trù tính, lo liệu. Tức là phải quan sát sự vật. Phải suy đoán đạo lí của sự vật. Phải đưa ra chính kiến, cách nghĩ cách làm của bản thân mình. Ngoài ra, đương nhiên là còn phải đọc sách, phải viết sách. Phải nói lên ý kiến của mình cho người ta nghe. Phải tranh luận. Biết vận dụng tổng hợp các biện pháp như vậy thì mới được gọi là nghiên cứu học vấn.
Quan sát sự vật, suy luận, đọc sách là cách để tích lũy tri thức. Bàn bạc, tranh luận là cách để trao đổi tri thức. Viết, diễn thuyết là cách để mở rộng tri thức.”
(Fukuzawa Yukichi, Khuyến học, Người dịch: Phạm Hữu Lợi, NXB Thế Giới, 2 018, trang 167-168)
Lời giải:
Bước 1: Đọc kĩ đề bài, các phương án trả lời và ghi nhớ nhanh các từ khóa.
+ Đề bài yêu cầu xác định quan điểm của Fukuzawa Yukichi về học vấn.
+ Từ khóa trong các phương án:
(A) học vấn = đọc sách, ghi nhớ.
(B) học vấn = ứng dụng thực tế.
(C) học vấn = tranh luận, viết sách.
(D) học vấn = tiếp thu thụ động.
Bước 2: Tìm kiếm theo từ khóa và xâu chuỗi các thông tin từ văn bản để rút ra kết luận.
+ Trong đoạn trích, tác giả khẳng định “Bản chất của học vấn phụ thuộc vào khả năng ứng dụng” và “Có học vấn mà không ứng dụng được vào cuộc sống thực tế thì chẳng khác gì vô học”.
+ Điều này cho thấy học vấn chỉ có ý nghĩa khi được ứng dụng vào thực tế, chứ không chỉ là đọc sách hay quan sát thụ động.
Vì vậy, đáp án đúng là: Học vấn chỉ có ý nghĩa khi tri thức được ứng dụng vào thực tế.
Ví dụ 2:
Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:
"Mỗi buổi sáng, người đàn ông ấy đều đi dọc con đường ven sông, dừng lại bên những gốc cây cổ thụ già cỗi rồi lặng lẽ đặt xuống một nhành hoa trắng. Không ai biết ông là ai, chỉ có một cụ già trong làng nói rằng, cách đây nhiều năm, nơi này từng xảy ra một câu chuyện đau lòng. Từ đó, mỗi ngày, nhành hoa trắng vẫn xuất hiện như một lời nhắc nhở về quá khứ."
Theo đoạn trích, hành động của người đàn ông mang ý nghĩa gì?
Lời giải:
Bước 1: Đọc kĩ đề bài, các phương án trả lời và ghi nhớ nhanh các từ khóa.
+ Đề bài yêu cầu xác định ý nghĩa hành động của người đàn ông.
+ Từ khóa trong các phương án:
(A) nghi thức tôn giáo.
(B) tưởng nhớ, day dứt, biến cố.
(C) thói quen vô thức.
(D) truyền thống lâu đời.
Bước 2: Tìm kiếm theo từ khóa và xâu chuỗi các thông tin từ văn bản để rút ra kết luận.
+ Đoạn trích đề cập đến việc người đàn ông đặt nhành hoa trắng mỗi ngày tại một địa điểm gắn với một câu chuyện đau lòng trong quá khứ.
+ Cụm từ "lời nhắc nhở về quá khứ" cho thấy hành động này mang ý nghĩa tưởng nhớ, không phải là một nghi thức tôn giáo hay thói quen vô thức.
Vì vậy, đáp án đúng là: Sự tưởng nhớ và day dứt về một biến cố trong quá khứ
2. Luyện tập củng cố: Suy luận thông tin trong đoạn trích
Học đi đôi với hành, luyện tập hàng ngày để trở nên thông thái
Luyện tập ngay