Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:

"Giữa các dân tộc, chúng ta không thể tự hào là nền văn hóa của ta đồ sộ, có những cống hiến lớn lao cho nhân loại, hay có những đặc sắc nổi bật. Ở một số dân tộc, hoặc là một tôn giáo, hoặc là một trường phái triết học, một ngành khoa học, một nền âm nhạc, hội họa... phát triển rất cao, ảnh hưởng phổ biến và lâu dài đến toàn bộ văn hòa, thành đặc sắc văn hóa của dân tộc đó, thành thiên hướng văn hóa của dân tộc đó. Ở ta, thần thoại không phong phú - hay là có nhưng một thời gian nào đó đã mất hứng thú hưu truyền? Tôn giáo hay triết học cũng đều không phát triển. Người Việt Nam không có tâm lý kiến thành (cung kính, thành khẩn), cuồng tín tôn giáo, mà cũng không say mê tranh biện triết học. Các tôn giáo đều có mặt, nhưng thương là biển thành một tới thờ cùng, ít ai quan tâm đến giáo lý. Không có một ngành khoa học, kỹ thuật, giả khoa học (các bộ môn bề ngoài giống như khoa học. nhưng không phải là khoa học) nào phát triển đến thành có truyền thống. Âm nhạc, hội họa, kiến trúc đều không phát triển đến huyệt kĩ (khéo léo đến cực đỉnh). Trong các ngành nghệ thuật, cái phát triển nhất là thơ ca. Hầu như người nào cũng có thể, cũng có dịp làm dăm ba câu thơ. Nhưng số nhà thơ để lại nhiều tác phẩm thì không có."

(Trần Đình Hượu, Nhìn về vốn văn hóa dân tộc)

Thao tác lập luận chính của đoạn trích là gì?

Bước 1: Xác định nội dung hỏi và khoanh vùng phạm vi.

Yêu cầu xác định thao tác lập luận, cần nhận diện nhanh các thao tác xuất hiện trong phương án trả lời:

Giải thích: Cắt nghĩa, nêu khái niệm vấn đề bản luận.

Phân tích: Chia nhỏ vấn đề thành các khía cạnh.

Chứng minh: Dùng dẫn chứng để làm rõ vấn đề.

Bình luận: Bản bạc, đánh giá về vấn đề.

Bước 2: Đọc văn bản và huy động kiến thức Ngữ văn.

Xác định câu chủ đề năm ở đầu đoạn văn: Giữa các dân tộc, chúng ta không thể tự hào là nền văn hỏa của ta đồ sộ, có những cống hiến lớn lao cho nhân loại, hay có những đặc sắc nổi bật. Các câu sau làm rõ các cạnh khía của văn hóa, thần thoại không phong phủ; Người Việt Nam không có tâm lý kiến thành (cung kinh, thành khẩn), cuồng tín tôn giáo, mà cũng không say mê tranh biện triết học; Âm nhạc, hội họa, kiến trúc đều không phát triển đến tuyệt kĩ.....

Từ đó xác định thao tác lập luận được sử dụng trong đoạn trích là: phân tích (tác giả đang chia nhỏ đối tượng văn hoá Việt Nam ra thành nhiều mặt để đi sâu xem xét: thần thoại, tôn giáo, triết học, khoa học, âm nhạc, hội họa, kiến trúc, thơ ca).

Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:

Mặc dù sáng tác hồi ký được thúc đẩy từ 1 975, khi đất nước bắt đầu bước vào giai đoạn hòa bình thống nhất, nhưng phải từ 1 986, với tinh thần dân chủ và tự do sáng tạo, hồi ký mới đạt được nhiều thành tựu đáng kể. Từ 1 986, công cuộc đổi mới đất nước, trước hết là đổi mới tư duy, đặc biệt từ Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI đã thúc đẩy sự đổi mới toàn diện, hướng tới sự cởi mở, dân chủ trong sáng tạo và thường làm nghệ thuật. Trong văn học, tinh thần dân chủ đã khiến cho các nhà văn mạnh dạn và hào hùng mở rộng biên độ sáng tạo, dùng ngòi bút của mình khai thác mọi ngõ ngách đời sống. thể hiện mình, bộc lộ cả tỉnh, phong cách cá nhân. Một trong những thể loại giúp nhà văn bộc lộ cái "tôi" cá nhân rõ nét nhất là hồi ký. Họ viết về bản thân, về những điều họ đã trải qua, những điều khiển trái tim họ không ngừng nhớ thương, day dứt, bởi hơn bất cứ lúc nào họ hiểu mỗi con người là một tiểu vũ trụ và ở khía cạnh đó, quả khử có thể ăn vào đời sống như một thứ quyền trương và văn chương chính là mảnh đất để nó - quá khứ ấy, quyền trượng ấy - được tái sinh và tiếp diễn trong thực tại, hương lại. Tình thần dân chủ cũng thôi thúc những người không hoạt động trong lĩnh vực văn chương cầm bút viết về quá khứ của mình, với nhiều động cơ, mục đích khác nhau nhưng tựu trung đều xuất phát từ chỗ họ cảm thấy ngôn ngữ là một chất liệu tuyệt vời để lưu giữ và chia sẻ kí ức cá nhân, và cánh cửa văn học giai đoạn này đã rộng mở hơn bao giờ hết để họ có thể làm điều đó

(Theo Internet)

Xác định mô hình của đoạn văn trên.

Bước 1: Xác định nội dung hỏi và khoanh vùng phạm vi

Yêu cầu của đề bài là xác định mở hình của đoạn văn nên cần chỉ ra vị trí của câu chủ đề. Nhận điện nhanh:

Diễn dịch: Câu chủ đề nằm ở đầu đoạn

Quy nạp: Câu chủ đề nằm ở cuối đoạn.

Tổng - phân – hợp: Câu chủ đề nằm ở đầu và cuối đoạn.

Song hành: Không có câu chủ đề.

Bước 2: Đọc văn bản và huy động kiến thức Ngữ văn.

Đọc toàn bộ đoạn trích và xác định câu chủ đề: Mặc dù sáng tác hồi kì được thúc đẩy từ 1 975, khi đất nước bắt đầu bước vào giai đoạn hỏa bình thống nhất, nhưng phải từ 1 986, với tinh thần dân chủ và tự do sáng tạo, hồi kì mới đạt được nhiều thành tựu đáng kể. Câu văn nằm ở vị trí đầu đoạn, từ đó xác định, đoạn văn được triển khai theo mô hình diễn dịch.