1. Ví dụ minh hoạ: Tác dụng của một số yếu tố trong thơ trữ tình

Ví dụ 1:

Đọc khổ thơ và trả lời câu hỏi dưới đây.

“Hôm nay dưới bến xuôi đò

Thương nhau qua cửa tò vò nhìn nhau

Anh đi đấy, anh về đâu?

Cánh buồm nâu, cánh buồm nâu, cánh buồm…”

(Nguyễn Bính, Thơ Nguyễn Bính chọn lọc, Nxb Văn học, HN, 1 994, tr. 15)

Cách ngắt nhịp ở hai câu cuối khổ thơ có tác dụng gì:

Câu trả lời
  • Thể hiện sự quan tâm, gắn bó của nhân vật trữ tình
  • Thể hiện sự băn khoăn, trăn trở của nhân vật trữ tình
  • Thể hiện sự dõi theo và tâm trạng của nhân vật trong buổi phân ly
  • Thể hiện sự chia cách của không gian trong buổi chia ly

Lời giải:

Yếu tố được nhắc đến trong yêu cầu là tác dụng của cách ngắt nhịp.

Căn cứ vào tâm trạng của nhân vật trữ tình, ta có thể suy ra cách ngắt nhịp có tác dụng nhấn mạnh sự dõi theo, lưu luyến trong giờ phút chia tay.

Ví dụ 2:

Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi

“Tháng giêng ngon như một cặp môi gần;

Tôi sung sướng. Nhưng vội vàng một nửa:

Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân.”

(Xuân Diệu, Vội vàng, Ngữ văn 11, tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam, 2 018)

Dấu chấm đặt giữa câu “Tôi sung sướng. Nhưng vội vàng một nửa” mang ý nghĩa gì?

Câu trả lời
  • Trong niềm vui vẫn thảng thốt nỗi buồn lo
  • Tâm trạng vội vàng làm gián đoạn niềm vui sướng
  • Tâm trạng vội vàng lấn át niềm vui sướng
  • Trong niềm vui vẫn có sự thất vọng

Lời giải:

Yếu tố được nhắc đến trong yêu cầu là ý nghĩa của dấu chấm đặt giữa câu: “Tôi sung sướng. Nhưng vội vàng một nửa”. Căn cứ vào mạch cảm xúc của nhân vật trữ tình và các biện pháp tu từ, có thể thấy trong niềm vui say mê vẻ đẹp của mùa xuân "tháng giêng ngon như một cặp môi gần", nhà thơ vẫn thoảng thốt nỗi lo về sự chảy trôi qua mau của thời gian, của tuổi trẻ. Vì vậy trong niềm vui vẫn thoảng thốt nỗi buồn lo.

2. Luyện tập củng cố: Tác dụng của một số yếu tố trong thơ trữ tình

Học đi đôi với hành, luyện tập hàng ngày để trở nên thông thái

Luyện tập ngay

3. Các đơn vị kiến thức cùng chuyên đề