1. Ví dụ minh hoạ: Xác định nội dung chính, chủ đề, đề tài

Ví dụ 1:

Đọc đoạn trích sau đây và trả lời câu hỏi

“Con sóng dưới lòng sâu

Con sóng trên mặt nước

Ôi con sóng nhớ bờ

Ngày đêm không ngủ được

Lòng em nhớ đến anh

Cả trong mơ còn thức"

(Xuân Quỳnh - Sóng)

Chủ đề nổi bật trong đoạn trích là gì?

Câu trả lời
  • Nỗi nhớ trong tình yêu
  • Niềm tin trong tình yêu
  • Nỗi buồn trong tình yêu
  • Niềm vui trong tình yêu

Lời giải:

Bước 1: Đọc văn bản và xác định hình ảnh trung tâm.

Hình ảnh sóng và em được lặp đi lặp lại, qua cảm xúc chính là “nhớ”.

Bước 2: Xác định nội dung chính, chủ đề của văn bản.

Kết hợp với phương pháp loại trừ, xác định được đáp án đúng là Nỗi nhớ trong tình yêu.

Ví dụ 2:

Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi

(1)"Nhớ khi giặc đến giặc lùng

(2) Rừng cây núi đá ta cùng đánh Tây.

(3) Núi giăng thành lũy sắt dày

(4) Rừng che bộ đội, rừng vây quân thù.

(5) Mênh mông bốn mặt sương mù

(6) Đất trời ta cả chiến khu một lòng.

(7) Ai về ai có nhớ không?

(8) Ta về ta nhớ Phủ Thông, đèo Giàng

(9) Nhớ sông Lô, nhớ phố Ràng

(10) Nhớ từ Cao - Lạng, nhó sang Nhị Hà"

(Tố Hữu, Việt Bắc, Ngữ văn 12, tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2 010)

Nội dung chính của đoạn trích là gì?

Câu trả lời
  • Sức mạnh tổng hợp của thiên nhiên và con người trong cuộc chiến đấu với kẻ thù
  • Khí thế hào hùng của đoàn quân ra trận cùng sự yểm trợ của núi rừng Việt Bắc
  • Hình ảnh đoàn quân Việt Bắc với những hoạt động sôi nổi, khẩn trương
  • Khung cảnh Việt Bắc kháng chiến với những cảnh tượng rộng lớn, hùng vĩ như tiếp thêm sức mạnh cho quân đội ta

Lời giải:

Đoạn thơ khắc họa khung cảnh hùng vĩ của Việt Bắc trong kháng chiến chống Pháp, nơi thiên nhiên trở thành thành lũy vững chắc che chở quân dân ta và cản bước quân thù. Hình ảnh núi rừng rộng lớn, sương mù bao phủ cùng các địa danh lịch sử như Phủ Thông, đèo Giàng, sông Lô, phố Ràng... gợi lên không khí chiến đấu hào hùng, tiếp thêm sức mạnh cho quân đội. Thiên nhiên và con người hòa quyện, tạo nên một bức tranh kháng chiến kiên cường, góp phần vào chiến thắng chung của dân tộc.

2. Luyện tập củng cố: Xác định nội dung chính, chủ đề, đề tài

Học đi đôi với hành, luyện tập hàng ngày để trở nên thông thái

Luyện tập ngay

3. Các đơn vị kiến thức cùng chuyên đề